ISI
KANDUNGAN
Bil |
PERKARA |
MUKA
SURAT |
1.0 |
Pengenalan |
3 |
2.0 |
Kandungan Utama Webinar |
4 |
3.0 |
Perbincangan & Ulasan |
7 |
4.0 |
Kesimpulan |
12 |
5.0 |
Gambar-gambar Penglibatan |
13 |
6.0 |
Rujukan |
15
|
LAPORAN AKTVITI PENYERTAAN WEBINAR
“WACANA PEWARISAN HARTA KELUARGA
ISLAM”
1.0
PENGENALAN
Perundangan Islam merupakan perundangan bersifat rabbani, syumul dan
secara realistik menjaga keperluan dan kebajikan setiap insan dalam segenap
aspek hidup. Perundangan Islam turut menjaga aspek harta keluarga dan
pewarisannya. Untuk memahami dengan lebih baik perbincangan perundangan Islam
dalam pewarisan harta keluarga, sebuah program webinar telah disertai. Aktiviti
ini adalah sangat relevan bagi memahami perundangan Islam dalam kehidupan,
secara realiti dan sangat berkait rapat dengan keperluan manusia untuk memiliki
dan menguruskan harta demi memenuhi keperluan hidup. Butiran webinar tersebut
adalah seperti berikut:
Tajuk : Wacana Pewarisan Harta Keluarga Islam
Tarikh : 28 Mei 2021, 8.30 – 9.30 malam
Lokasi : Facebook Live Kelab Pentadbiran Muamalat UUM
Ahli Panel :
1) Encik
Wan Abdul Halim bin Wan Harun, Perunding Harta Pusaka & Peguam Syarie bagi
Negeri Terengganu
2) Dr
Noor Lizza Mohamed Said, Pensyarah Kanan Fakulti Pengajian Islam UKM
3) Dr
Nasri bin Naimi, Pensyarah Kanan Pusat Pengajian Perniagaan Islam UUM
Program ini berlangsung secara langsung pada pelantar Facebook Live dan
akses kepada rakaman tersebut masih tersedia pasca program. Pautan kepada
medium webinar tersebut: https://www.facebook.com/pentadbiran.muamalat/videos/3005902233015330/.
2.0
KANDUNGAN
UTAMA WEBINAR
Perbincangan sepanjang webinar ini diambil manfaat kandungan utamanya
berdasarkan turutan semasa majlis dilangsungkan seperti yang dicatatkan di
bawah:
Harta Pusaka Kecil
Istilah bahasa Inggeris ialah “small estate”, merujuk kepada seseorang
yang meninggal dunia dan meninggalkan harta tak alih, termasuk tanah dengan
nilai tidak melebihi RM 2 juta. Konsep pusaka kecil ialah murah, mudah dan
cepat. Antara syarat dalam harta pusaka kecil ialah perlu adanya tanah. Salah
seorang yang berhak mewarisi harta pusaka boleh mengemukakan permohonan sebagai
kepala proses / pusaka. Pembahagian pusaka sekarang menjadi semakin mudah, cuma
realitinya adalah sikap masyarakat sama ada ingin melaksanakannya atau tidak.
Perbincangan boleh dilakukan bagaimana cara harta pusaka itu hendak diberikan.
Asas pembahagian adalah mengikut hukum faraid. Namun, cara sekarang yang lebih
mudah dilakukan ialah secara takharuj. Semasa dalam proses, pegawai pusaka akan
memeriksa sama ada si mati ada hutang, wasiat, harta sepencarian, tuntutan
hibah
Hibah
Hibah ialah salah satu instrument perancangan harta umat Islam yang
semasa hidup dan masih dimiliki.Akad hibah ialah akad tabarru’at yang dilakukan
secara sukarela. Pemberian ini terlaksana dan berkuat kuasa semasa hidup. Ijab,
qabul dan qabd berlaku semasa hidup. Syarat qabd (penerimaan milik hibah) adalah
dengan izin pemberi hibah. Apabila berlaku kematian salah satu pihak akad hibah,
apakah status hibah itu? Mengikut mazhab Hanafi, jika qabd belum berlaku maka
hibah itu terbatal. Manakala mazhab Syafi’e dan Hanbali menyatakan milik hibah
itu berpindah kepada waris-waris si mati. Keizinan qabd harta hibah daripada
pemilik hibah itu menjadi syarat. Menurut mazhab Maliki, hibah terlaksana
selepas ijab dan qabul.
Perancangan Pewarisan
Dari sudut perancangan pewarisan, perbezaan boleh berlaku pada sudut
pandang dan pendekatan pengamal undang-undang dan pengamal pengurusan. Tujuan
perancangan pewarisan dalam Islam ialah untuk menepati tujuan Syariah (maqasid syariah),
jauh lebih daripada sudut pandang perancangan konvensional duniawi. Maqasid Syariah
adalah untuk mendapatkan maslahah dan mengelakkan mafsadah. Perancangan
pewarisan adalah penting untuk mengelakkan tapak-tapak harta yang merosakkan
ialah: sia-sia, pembaziran, maksiat. Memetik catatan Konsep Falsafah Islam
dalam Pemilikan Harta oleh seorang ilmuwan Islam, Mannan M.A. , terdapat dua
peraturan, iaitu:
a. Peraturan
Asas : Allah menjadi pemilik mutlak segala sesuatu dan manusia hanyalah
khalifah-Nya di muka bumi
b. Peraturan
Khusus:
i.
Harta dimanfaatkan, Islam melarang
pembekuan harta
ii.
Kewajipan berzakat terhadap harta
pada kadar tertentu
iii.
Penggunaannya tidak memudaratkan diri
dan masyarakat
iv.
Pemilikannya sah di sisi
undang-undang negara dan syarak
v.
Penggunaannya seimbang tidak terlalu
boros atau bakhil
vi.
Manfaat didapati oleh pemilik harta
hasil penggunaannya
vii.
Ianya memberi kebajikan melalui
amalan hukum faraid kepada yang hidup
Selanjutnya dalam membicarakan perancangan pewarisan, ada dua aspek utama
untuk dilihat:
a. Perancangan
pra pewarisan : banyak melibatkan isu-isu perundangan
b. Perancangan
pasca pewarisan : banyak melibatkan isu-isu ekonomi
Tujuannya adalah
supaya manfaat itu dapat dialirkan dan disampaikan kepada orang lain.
Bentuk Pembahagian
Pusaka yang Lain
Berdasarkan institusi masing-masing, pengeluaran boleh melalui penama.
Jika tiada penama, gunakan sijil faraid. Harta-harta tidak berdaftar : boleh
terus dibincang dan dibahagikan sesama keluarga. Wajib kena tahu siapa waris yang
wajib mewarisi. Selain itu, harta seperti wang simpanan, jam tangan, perhiasan,
binatang ternakan tidak perlu dibawa kepada pusaka kecil.
Wasiat
kepada Anak Kandung
Wasiat berbeza daripada hibah. Hibah berkuat kuasa semasa hidup. Wasiat
berkuat kuasa selepas kematian pewasiat. Lafaz qabul penerima wasiat hanya
diterima selepas kematian pewasiat. Harta tetap menjadi milik pewasiat selagi
dia hidup. Wasiat tidak boleh diberikan kepada waris, kerana waris telah
ditetapkan hak mereka oleh Allah dalam hukum faraid. Wasiat kepada ahli waris
yang berhak menerima akan terbatal jika tidak dipersetujui oleh ahli waris
berhak yang lain. Namun jika wasiat dibuat untuk diberikan kepada ahli waris
yang tidak berhak menerima (terhijab/terdinding) maka wasiat itu boleh
terlaksana tanpa persetujuan ahli-ahli waris berhak menerima yang lain. Namun kuantititnya
perlu dilihat, tidak melebihi 1/3 harta si mati. Yang sah hanya 1/3 harta si
mati.
Isu-isu
Berkait Pewarisan Harta
Antara yang lazim berlaku dalam masyarakat Malaysia secara perundangan
ialah tidak mahu gelojoh selesaikan di perundangan (budaya tradisi terlalu
bersopan), melengahkan salah tanggapan / persepsi, tiada pengetahuan di manakah
untuk menyelesaikan, tidak yakin dan tidak bersungguh-sungguh, menyerahkan
harapan kepada anak sulung, isu sosial seperti perbalahan, ketidaksetujuan. Manakala
secara ekonomi pula, antara isu yang timbul adalah dari segi bahagian ahli-ahli
waris kecil selepas pembahagian, bahagian ahli waris didaftarkan atas banyak
hak milik mengakibatkan susah diuruskan lalu tiada perancangan yang bermanfaat
untuk jangka masa panjang asset tersebut, dan juga isu autonomi yang menghalang
ahli lain untuk campur tangan bagi memanfaatkannya.
Pusaka
Kecil, Pusaka Besar, Pusaka Ringkas
Pusaka ringkas di bawah bidang kuasa Amanah Raya Berhad (tiada harta
tidak alih tidak sampai RM 600,000) seperti hanya kenderaan, wang dan lain-lain.
Pusaka kecil memiliki bidang kuasa bagi harta tak alih, ada tanah, tidak
melebihi RM 2 juta, Jika melebihi RM 2 juta, bidang kuasanya ialah mahkamah
tinggi sivil. Harta alih melebihi RM 600, 000 juga di bawah kuasa mahkamah
tinggi sivil. Mahkamah syariah berperanan mengeluarkan sijil faraid, menentukan
siapa ahli waris yang berhak. Pengesahan wasiat di bawah kuasa bidang mahkamah syariah.
Pegawai pusaka tiada kuasa mengesahkan wasiat. Kaedah penyelesaian yang mudah
(seperti persetujuan pembahagian) terserah kepada kita.
Keadaan yang
Membolehkan Wasiat dan Hibah Dibatalkan
Hibah yang telah sempurna syarat, rukun dan qabd tidak boleh dibatalkan. Hibah
bersyarat jika tidak disempurnakan syarat oleh penerima hibah, maka hibah itu
boleh dibatalkan. Rukun hibah yang tidak cukup (seperti pemberi hibah tidak waras
akal) maka hibah itu tidak terlaksana dan boleh dibatalkan. Pengecualian adalah
kepada hibah daripada ibu/bapa kepada anak, datuk/nenek kepada cucu : hibah
tersebut boleh ditarik balik. Selain daripada itu, tidak boleh ditarik balik
pemberian. Mafhum hadis Nabi SAW perbuatan tarik balik adalah seperti anjing
yang muntah dan makan semula muntahan itu.
Akibat Tiada Pengurusan Harta Pewarisan
Dari sudut perundangan, pemilikan harta tidak akan berlaku secara sah,
tidak berpijak atas bumi realiti. Dari segi ekonomi, kesannya ialah manfaat dan
kebahagiaan tidak akan dapat dicapai.
3.0
PERBINCANGAN
DAN ULASAN
Secara umum dan keseluruhan, tajuk Pewarisan Harta Keluarga Islam telah
jelas membuktikan peranan perundangan Islam yang terus teguh relevan,
signfikan, berguna sepanjang zaman dan memelihara kebaikan dan mencegah
kemudaratan terutamanya dalam bab pengurusan harta, mendapatkan manfaat
daripada harta serta menjaga hubungan sosial antara ahli yang terlibat. Perbincangan
dan ulasan bagi kandungan webinar ini akan dipersembahkan dalam turutan
berikut, sebagaimana turutan perkara-perkara utama disentuh oleh ahli-ahli panel
dalam majlis.
Harta
Pusaka Kecil
Dalam bab ini, saya berpandangan bahawa perundangan Islam menyediakan
panduan dan pilihan yang bersesuaian demi manfaat yang terbaik dan terbanyak.
Secara asasnya pembahagian adalah mengikut faraid yang merupakan hukum yang
telah dijamin Allah kepada para ahli waris yang berhak menerimanya. Selain faraid, perundangan Islam menyediakan
panduan sistem takharuj yang dilihat mampu menyesuaikan penyelesaian dalam isu
harta pusaka bersifat tidak alih dan tidak menjadi relevan dan signifkan secara
ekonomi jika dibahagikan kepada banyak nama contohnya dalam kes tanah pusaka akan
menjadi lot lidi. Md Yazid Ahmad (2017) membincangkan konsep takharuj. Takharuj
apabila ahli waris saling mengeluarkan bahagiannya kepada saudaranya yang lain
iaitu menyerahkan bahagian miliknya melalui pembelian. Perdamaian berlaku
antara para ahli waris agar sebahagian daripada mereka menarik diri daripada
mengambil bahagian pusakanya. Asas
pengaplikasian takharuj adalah berdasarkan athar yang berlaku pada zaman
pemerintahan ‘Uthman ibn ‘Affan RA, apabila seorang daripada isteri ‘Abd
al-Rahman ibn ‘Awf RA yang dilakukan musalahah terhadapnya (dengan persetujuan
isteri tersebut) dengan dibayar 83,000 (dinar) untuk mengeluarkannya daripada senarai
ahli waris. Kedudukan akad takharuj berteraskan cara penyelesaian yang
dipersetujui para waris, boleh jadi mubadalah, hibah, mu’awadah dan ibra’. Maka
dengan pilihan penyelesaian secara takharuj yang ada nilai saling meredai,
penyelesaian pewarisan harta pusaka tak alih akan menjadi lebih mudah dilakukan.
Hibah
Dalam bab hibah, perundangan Islam
menunjukkan elemen kebajikan kepada sesama manusia yang mana akad bagi
transaksi itu adalah secara sukarela. Saya mempunyai buah fikiran bahawa perundangan
Islam juga memastikan keadilan dan terjaga hak kesemua pihak yang terlibat
walaupun akad ini bersifat sukarela tanpa ada paksaan atau kewajipan. Jelas
bahawa rukun dan syarat hibah yang turut merangkumi pemberi hibah, penerima
hibah, akad ijab dan qabul serta qabd (penerimaan dan penguasaan hibab itu).
Faktor keizinan pemberi hibah kepada penerima untuk qabd turut ditekankan.
Selain itu, akad hibah yang diperuntukkan perundangan Islam untuk dilakukan dan
berkuat kuasa semasa pemberi hibah itu masih lagi hidup menunjukkan keluasan
pilihan dalam Islam yang diberikan kepada umatnya, tidak semata-mata terhad
kepada faraid dan wasiat yang berkuat kuasa setelah kematian pihak yang berkenaan
(si mati meninggalkan harta dan pemberi wasiat). Memetik tulisan Muhammad Zamro
Muda (2008), instrumen hibah ini digalakkan dalam Islam. Sekiranya ia dilakukan
dengan betul dan selaras dengan kehendak syarak maka ia boleh mengelakkan
berlaku pertikaian dan perebutan harta di samping dapat membantu kaum kerabat
yang memerlukan bantuan. Terdapat tanggapan bahawa dengan melakukan hibah maka
seseorang itu telah menyalahi ketetapatan hukum faraid. Tanggapan ini tidak
tepat kerana instrumen ini juga sebenarnya diberi fokus dan tempat yang
tersendiri dalam Islam.
Perancangan Pewarisan
Membicarakan perancangan pewarisan,
saya sangat bersetuju dengan idea yang diketengahkan bahawa antara tujuan utama
dan besar daripada proses ini adalah untuk mencapai tujuan syariat (maqasid
syariah). Dengannya, kebaikan dapat diperoleh. Ahli waris dan mereka yang
menerima bahagian harta itu dapat memperoleh manfaat harta yang mengalir dan
tidak terhenti beku. Si mati yang telah meninggal dunia pula mendapat pahala
yang berterusan hasil manfaat harta yang ditinggalkannya itu terus berjalan
digunakan. Dengan perancangan pewarisan juga, sebarang keburukan (mafsadah)
dapat dielakkan. Saya turut senada dengan kenyataan bahawa harta jika tidak
dirancang untuk diwariskan dan digunakan dengan cara betul, harta tersebut akan
menjadi tapak-tapak harta bagi perkara-perkara sia-sia, pembaziran dan lebih
menakutkan jika menjadi perbuatan dosa maksiat. Naziree Md Yusof (2008) menyebutkan
kita dapat melihat betapa perancangan harta adalah amat perlu bagi mengelakkan
kesemua fitnah ini. Kebarangkalian daripada terjerumus ke lembah haram, iaitu
memakan hasil secara batil sudah pasti dapat dielakkan.
Bentuk Pembahagian
Pusaka yang Lain
Dalam menguruskan pembahagian pusaka, cara mengeluarkan dan
mengagihkannya perlu dilihat dan disesuaikan dengan insititusi yang terlibat
dan jumlah serta jenis harta tersebut. Jika penama sudah didaftarkan, penama
boleh menjadi individu bertanggung jawab mengeluarkan untuk diproses agihannya.
Jika tiada penama, sijil faraid yang dikeluarkan oleh mahkamah syariah akan
digunakan. Melalui saluran prosedur ini, kita mengamati betapa proses
perundangan Islam yang terhubung kait secara relevan dan semasa kepada sistem
perundangan sivil. Selain itu, bagi
jenis harta-harta alih seperti wang tunai, perhiasan dan seumpamanya, kita
diberikan panduan untuk boleh menyelesaikannya dengan cara perbincangan dan
persetujuan sesama waris dan tidak perlu dibawa ke proses undang-undang. Hal
ini terkait dengan konsep takharuj yang telah disusun ulama dalam perundangan
Islam.
Saya tertarik untuk mengaitkan proses persetujuan agihan harta pusaka ini
dengan konsep sulh. Proses mendapatkan pandangan daripada orang yang lebih
dihormati dan diyakini, kemudiannya terhasil persetujuan bersama adalah
penyelesaian yang mengikuti konsep sulh dalam syariat Islam. Sulh memiliki
hubungan yang kuat dengan sulh. Antara definisi yang sangat tepat dalam konteks
ini ialah daripada al-Isfahani (1961) yang menyatakan sulh dikhususkan bagi
menamatkan pertikaian antara manusia. Sejajar dengan itu, tautan rapat wujud
antara muafakat dengan sulh dengan konteks tujuan yang umum untuk saling
berdamai secara sukarela bagi mengelakkan pertikaian.
Wasiat
kepada Anak Kandung
Membicarakan wasiat yang dilaksanakan, keunggulan dan ketegasan
perundangan Islam menyatakan bahawa dibenarkan kepada mereka yang bukan
merupakan ahli waris yang berhak menerima harta pusaka. Hal ini demikian kerana
mereka telah dijamin hak bahagian mereka oleh Allah SWT. Selanjutnya, keistimewaan
perundangan Islam dalam mengatur wasiat juga dilihat pada jumlah yang
dibenarkan, iaitu tidak melebihi 1/3 daripada harta bersih si mati selepas
dilangsaikan hutangnya, dan dibelanjakan kos pengebumian. Saya melihat keadaan
ini sebagai kehebatan perundangan Islam yang melihat daripada pelbagai sudut.
Isu-isu
Berkait Pewarisan Harta
Mengulas isu-isu berkait pewarisan harta, saya lebih cenderung untuk
menyatakan bahawa kebanyakan perkara tersebut berkait rapat dengan sikap
masyarakat dan tahap kesedaran mereka. Sistem perundangan Islam sudah tersedia
dan begitu teliti membimbing dan memelihara hak masing-masing. Namun, dari
sudut pelaksanaan, sikap dan kesungguhan pelaksanaan daripada ahli waris boleh
memberikan kesan. Menyentuh isu-isu pewarisan harta, ‘Ainan Husnaa dan Siti Mashitoh (2020) ada membicarakan bahawa salah satu
permasalahan yang tidak
asing dan semakin
menular dalam kalangan masyarakat Islam di Malaysia adalah
isu yang melibatkan tuntutan harta pusaka. Melihat kepada realiti hari ini,
masalah berkaitan dengan harta pusaka terus berleluasa dalam pelbagai bentuk
seperti perebutan harta dan lain-lain, di mana carian di internet menunjukkan
lebih 400,000 paparan berkisar perebutan harta. Pelbagai masalah dan kerumitan
dihadapi oleh pelbagai pihak dalam menguruskan dan membahagikan harta pusaka
seperti sikap masyarakat yang memandang ringan terhadap penyegeraan sesuatu
permohonan aset harta pusaka (Bibi Nur Adila Zulkafli & Md Yazid Ahmad,
2016) dan lain-lain.
Pusaka
Kecil, Pusaka Besar, Pusaka Ringkas
Untuk memudahkan pemahaman dan rujukan pengurusan harta pusaka, istilah
pusaka kecil (harta tidak alih melibatkan tanah tidak melebihi RM 2 juta), pusaka
besar (harta tidak alih melibatkan tanah melebihi RM2 juta), dan pusaka ringkas
(harta boleh alih tidak melebihi RM 600,000) digunakan dan masing-masing
dirujuk kepada bidang kuasa pegawai pusaka, mahkamah tinggi sivil dan Amanah
Raya Berhad. Sistem perundangan ini menunjukkan peruntukan bidang kuasa
berdasarkan jumlah nilai harta. Oleh sebab demikian, dengan mengetahui
pembahagian ini ahli waris akan lebih mudah dan efisyen dalam mengemukakan borang
dan proses-proses yang berkenaan. Dalam sudut pembahagian kuasa, saya bersetuju
dengan perundangan memperuntukkan bidang kuasa mahkamah tinggi sivil bagi harta
melebihi RM 2 juta yang pastinya memerlukan ketelitian proses, menguruskan sejumlah
nilai yang besar itu.
Keadaan yang
Membolehkan Wasiat dan Hibah Dibatalkan
Membahaskan pembatalan wasiat dan hibah, saya ingin mengetengahkan bahawa
ketegasan perundangan Islam yang mengekalkan sahnya akad tersebut seandainya telah
sempurna rukun, syarat, qabd dan segala yang berkaitan. Ini membuktikan
perundangan Islam memelihara kebajikan semua pihak yang terlibat. Hibah yang
telah sempurna semua rukun, syarat dan qabd itu tidak boleh dibatalkan dan
ditarik balik. Sementara bagi wasiat pula, memandangkan akad itu terlaksana
berkuat kuasa selepas kematian pewasiat, maka wasiat boleh ditukar, dibatalkan
oleh pemberi wasiat selagi mana dirinya masih hidup. Seterusnya, perundangan
Islam bersifat rabbani ini turut memberikan panduan melalui Nabi Muhammad
sollaAllahu alaihi wa sallam berkenaan larangan menarik balik pemberian,
diberikan perumpamaan seperti anjing yang telah muntah dan kemudiannya makan
semula muntah itu. Ini menunjukkan betapa buruknya perbuatan menarik semula
pemberian itu.
Akibat Tiada Pengurusan Harta Pewarisan
Saya
berpandangan bahawa persoalan penting ini amat perlu diketengahkan, dijadikan
kesedaran, difikirkan, serta diambil tindakan yang bersesuaian yang sepatutnya.
Saya senada dengan apa yang telah dinyatakan dalam webinar bahawa masyarakat
Islam akan berhadapan segenap masalah dan keruntuhan jika diabaikan pengurusan
harta pewarisan. Menurut Naziree Md Yusof (2008), dalam pemilikan harta, Islam
amat menekankan daripada mana sumbernya diambil, bagaimana harta dikembangkan,
bagaimana harta diagihkan, di mana disimpan, ke mana dibelanjakan dan lain-lain
kewajipan ke atas manusia dalam pengendalian harta. Hal ini demikian kerana
fitnah harta tidak hanya berlaku dengan pertelingkahan sesama ahli keluarga,
bahkan berlanjutan sehingga pihak-pihak mencapai dan berpuas hati dengan apa
yang diinginkan. Di sinilah akan menyebabkan rasa tamak dan dendam sehingga sanggup
menganiaya atau bunuh-membunuh di kalangan ahli waris. Lantaran itu, Baginda
SAW sering berpesan agar umatnya berhati-hati dengan harta kerana harta akan menjadikan
manusia lupa daripada mengingati-Nya, bahkan dikhuatiri akan terjadi seperti
Qarun dan Firaun.
4.0 KESIMPULAN
Secara tuntasnya, perbincangan bertajuk “Wacana Pewarisan Harta Keluarga Islam”
benar-benar mengetengahkan peranan perundangan Islam secara khusus berkenaan
pengurusan harta umat Islam berhubung pewarisan merangkumi faraid, hibah, dan
wasiat. Perundangan Islam adalah adil, begitu teliti, dan sangat memelihara
keadilan dan kebajikan setiap individu yang terlibat. Antara saranan yang boleh
dikemukakan ialah untuk terus memperkasa usaha mengembangkan kefahaman ini
kepada masyarakat agar umat ini lebih cakna, celik dan cekap menguruskan pewarisan
harta keluarga Islam di samping memelihara kebaikan dan mengelakkan pelbagai
bentuk kerosakan.
5.0 GAMBAR-GAMBAR
PENGLIBATAN
Penglibatan sebelum dan semasa program ini dijalankan telah dimanfaatkan
dan berikut adalah gambar-gambar yang diambil.
|
|
Gambar 1: Poster Program |
Gambar 2: Komunikasi awal dengan
penganjur sebelum program |
|
|
Gambar 3 : Soalan diajukan kepada
penganjur sebelum program |
Gambar 4 : Permulaan daripada pengacara
majlis |
|
|
Gambar 5: Moderator dan ahli-ahli panel |
Gambar 6: Ahli Panel, Dr Noor Lizza
Mohamed Said |
|
|
Gambar 7 : Ahli Panel, Encik Wan Abdul
Halim bin W Harun |
Gambar 8 : Soalan yang diajukan kepada
ahli-ahli panel semasa program sebagai komitmen penglibatan aktif. |
6.0 RUJUKAN
‘Ainan
Husnaa Muhammad Saifullah, Siti Mashitoh Mahamood. 2020. "Isu-isu
Berbangkit dalam Pengurusan Harta Pusaka Ringkas Secara Berwasiat dan Tidak
Berwasiat di Amanah Raya Berhad (Arb). Journal of Shariah Law Research 5,
no. 2
al-Isfahani, al-Raghib. 1961. al-Mufradat fi Gharib
al-Qur’an. al-Qahirah: Matba‘at Mustafa al-Babi al-Halabi. Dipetik daripada Md
Yazid Ahmad. 2017. Islamiyyat 39(1) 2017: 21 – 28. Amalan Muafakat dan Aplikasi
Takharuj dalam Pengagihan Pusaka menurut Perspektif Undang-undang Pusaka Islam.
Bibi
Nur Adila Zulkafli. Md
Yazid Ahmad. 2016. Kekangan dan Penyelesaian
Kelewatan Pengurusan Aset Pusaka Tak Alih Orang Islam di Malaysia. Jurnal
Islamiyyat, vol. 38. dalam ‘Ainan
Husnaa Muhammad Saifullah, Siti Mashitoh Mahamood. 2020. "Isu-isu
Berbangkit dalam Pengurusan Harta Pusaka Ringkas Secara Berwasiat dan Tidak
Berwasiat di Amanah Raya Berhad (Arb). Journal of Shariah Law Research 5,
no. 2
Md Yazid Ahmad. 2017. Amalan Muafakat dan Aplikasi
Takharuj dalam Pengagihan Pusaka menurut Perspektif Undang-undang Pusaka Islam.
ISLAMIYYAT 39(1)
Muhammad Zamro Muda. 2008.
Instrumen hibah: Analisis Hukum dan Aplikasi di Malaysia. Konvensyen Faraid dan
Hibah Kebangsaan.
Naziree Md Yusof. 2008. Hukum Wisoyah &
Realiti Permasalahannya dalam Konteks Perancangan Pusaka Islam. Jurnal
Muamalat, 1.